Zuurstof, zachtheid en zinnenprikkeling   

De lucht is zo schoon in Zweden dat je longen direct een boost krijgen van de frisse lucht. Zelfs op de meest dichtbevolkte plek van Zweden, Stockholm, heb je gevoelsmatig veel ruimte en rust. Het is een hele prettige stad met weliswaar twee miljoen inwoners, maar tóch voelt Stockholm niet als een drukke metropool, eerder als een mooi bebouwd park waar je kunt wandelen, hardlopen of gewoon banjeren.

Overal in Stockholm zie je water, bruggen, boten en eilanden. De bijnaam van Stockholm is dan ook Venetië van het Noorden.  Mij viel direct de reinheid op; nergens is vuil of graffiti te bekennen. De ‘basistoon’ van de stad is statig, maar je krijgt het in diverse smaken opgediend: modern, historisch, maar ook hip en zelfs ruw. Het vindt allemaal een plek in Stockholm.

Hele fijne kalmte

Vier volle dagen heb ik in Stockholm doorgebracht. Een mooie periode om de stad rustig tot me door te laten dringen. Voor mijn doen was vier dagen behoorlijk lang, aangezien ik in het verleden in twee dagen menig wereldstad ben door gevlogen, in hoog tempo allerlei hoogtepunten bezoekend. Bij wereldsteden als New York,  Beijing of Tokyo hoort min of meer organisch dat snelle tempo; je wordt er meegezogen in de intensiteit, de mensenmassa’s, de jungle van het drukke autoverkeer, het zwerfvuil,  de harde sirenes, de tientallen stemmen om je heen, kortom: een maalstroom van onrust. Door de kalmte van Stockholm kwam ikzelf ook in een voor mij vreemde, maar uiteindelijk heel fijne kalmte terecht. Al was het alleen maar door de talrijke lindelanen, de fonteinen, de parken en de indrukwekkende koninklijke bibliotheek.

Downtown Camper Hotel  -  ’waar natuur de stad ontmoet’

Bij binnenkomst word je begroet door een collectie leenfietsen, kinderwagens en een scootmobiel. Dit hotel heeft besloten dat de mogelijkheid je gemakkelijk te kunnen verplaatsen door de stad belangrijk is voor je humeur en welbevinden.

Daarbij is het Downtown Camper Hotel een superfijn, modern, warm en centraal gelegen hotel. Alle belangrijke hot spots liggen op circa tien minuten loopafstand. Het hotel is trendy en warm ingericht. Niet voor niets huldigt het de slogan ‘the great indoors’, hetgeen dankzij een schitterende roof top bar, the Nest (negende etage), meer is dan alleen maar een slogan. Verder biedt het hotel een perfect uitgeruste spa met dezelfde naam, voorzien van een sauna in de vorm van een omgekeerd nest en een prachtig warmwaterbad van circa twintig meter lang. Dit bad bevindt zich op het buitenterras en geeft je een schitterend uitzicht over de oude stad, het stadhuis en designwijk Soldermalm.

De Nest Spa is tegen betaling beschikbaar en in tijden van COVID is het handig van te voren te reserveren. Verder is er op deze etage een fijne, ruime fitnessruimte beschikbaar, eveneens met fabuleus uitzicht over de stad. Overal in het hotel vind je levend mos om de symbiose tussen binnen en buiten te onderstrepen. Op de begane grond is een restaurant voor ontbijt (koud en warm buffet inbegrepen), een bar met openhaard, schommelzitjes en een separaat Lunch & Fika Café.

Gamla Stan (oude stad)

Na het passeren van het wat statige werkpaleis van de Koninklijke familie, kom je in de ‘oude stad’ met heel veel kronkelende straatjes, kinderkopjes, waterpompen, kastanjebomen en kleurrijke huizen, veelal uit de dertiende eeuw. Vervolgens heb ik heel fijn geluncht bij het Cafe Under Kastanjen, aan een schilderachtig rustig pleintje.

Veel bekender is Storgortet, een plein waar je van een Zweedse fika moment kunt genieten of een bezoek kunt brengen aan het Nobelprijs Museum. Elk jaar wordt de Nobelprijs door de Koning van Zweden aan een aantal uitzonderlijk presterende wetenschappers uitgereikt. Het officiële banket voor de Nobelprijswinnaars wordt in het indrukwekkende roodbakstenen stadhuis uit 1911 gehouden, dat op het naastgelegen Kungsholmen ligt.

De designwijk Södermalm

In de context van het kalme Stockholm is dit een levendige, bijna krioelende wijk met veel tweedehands design winkels en hippe koffietentjes. Ooit was het een arme buurt vol achttiende eeuwse huizen, en nu draagt het de bijnaam ‘SoHo van Stockholm’. In het gekrioel kom je een flinke hoeveelheid  elektrische steps tegen. Van alle winkels vond ik APLACE het meest aansprekend, vooral vanwege het prachtige, vintage Scandinavisch design.

Te midden van het achttiende eeuwse decor doet Södermalm toch heel jeugdig aan. In positieve zin struikel je bijna over de vele  jonge moeders met hun dure Bugaboo kinderwagens! Vrolijk werd ik ook van al die typische, roodgekleurde, bijna paleisachtige optrekjes, zeker in combinatie met allerhande food trucks. Het vormt een kleurrijke mix. Leuk weetje: in Södermalm wordt de verfilming van Stieg Larsson’s Millennium Trilogie gedraaid. 

Chique Östermalm

De Kungsträdgården (Zweeds voor ‘Koningstuin’) is een prachtige plek die ook wel ‘de huiskamer van Stockholm’ wordt genoemd; wat het extra bijzonder maakt is dat zich onder het park een bizar mooi metrostation bevindt. Iets verder ligt het Berzellii Park met uitzicht op het water van Stockholm en de wonderschone Kungliga Dramatiska Teatern, een theatergebouw met een gouden dak. Je kunt hier heel goed Aziatisch eten bij Berns Asiatiska.

Vanaf hier loop je door naar de chique wijk Östermalm, gekenmerkt door statige gebouwen, luxe winkels en de even historische als superfijne Salu Foodhallen. Aan de Birger Jarlsgatan ligt het wat mij betreft onovertroffen visrestaurant Sturehof. Je kijkt er uit op de legendarische Spy Bar, een bekende nachtclub, gehuisvest in een prachtig historisch gebouw. Iets verder voorbij het park tref je vervolgens de Humlegarden, met de koninklijke bibliotheek. De fontein op het Karlaplan doet bijna Frans aan. Het is er  heerlijk om te flaneren of op een bankje mensen te kijken.

Majestueuze kunst in de metrostations

Er zijn in Stockholm veertien metrostations, waarbij elk station in de grotachtige catacomben een eigen, kleurrijk kunstthema laat zien. Ik noem er een paar.

• Nackrosen
  Dit metrostation was het allereerste kunststation dat ik bekeek, en meteen werd ik aangenaam verrast door de waterlelie kunstwerken en de originele plafonds tussen de perrons. Die waterlelies lijken sterk op die van de Franse kunstschilder Monet. Daarnaast zijn teksten, delen van tegels, stenen en ornamenten uit het voormalige huis van de bekende, Zweedse schrijver Strindberg  verwerkt in de muren. 
• Solna Centrum
  Dit metrostation kent dieprode plafonds en roodgroene wanden met Zweedse thema’s die sociale en milieugerelateerde vraagstukken uitbeelden. Zo is de bosbouw weliswaar een belangrijke inkomstenbron voor Zweden, maar draagt diezelfde bosbouw ook bij aan de vernietiging van het oerbos. Deze kunst is activistisch van aard en komt ongefilterd bij je binnen.
• T Centralen
  Hoofdstation.  Onbetwistbaar knooppunt van de metro in Stockholm. Heeft een blauw thema, ook  de plafonds van de grotachtige wanden. Je ziet wijnranken, bouwvakkers en andere figuren afgebeeld. De kunstenaar Per Olof Ultvedt koos heel bewust voor de blauwe kleur om de vaak gehaaste reizigers rust en kalmte te schenken.

• Stadion
  Dit metrostation was in 1973 het eerste metrostation met grotachtige catacomben. Men was bang dat de Zweden nare gevoelens zouden krijgen bij de donkere gangen, immers het leek op een  spookachtige onderwereld. Vandaar dat de twee kunstenaars van dit station hebben gekozen voor helblauwe luchten met een dikke regenboog. Aardig weetje tot slot: in de wijk Östermalm wordt jaarlijks de Zweedse Pride gehouden. 
• Tekniska Hogskolan
  Dit metrostation ligt onder de technische universiteit. En heeft daarom gekozen voor technische symbolen om de reizigers in aanraking te brengen met de omgeving. Het meest indrukwekkend is de polyhedra van kunstenaar Lennart Mark. Dit glazen veelvlak beeldt de vijf elementen van de Griekse filosoof Plato uit, te weten water, vuur, lucht, aarde en de geest.
• Kunsträdgården
  Wellicht het meest indrukwekkende metrostation van Stockholm. In de zeventiende eeuw bevond zich boven dit station een prachtig paleis met Franse tuinen. In 1823 is dit afgebrand. De Franse tuinen zijn er echter nog steeds. Ondergronds is het paleis als het ware tot leven gekomen in de grotten van de metro. Beelden, bogen, pilaren, tegelvloeren, prachtige, paleisachtige muurschilderingen en een heuse beschermde spinnensoort zorgen voor een bijzonder schouwspel. Geniet, als het even kan, van deze interessante kunst, terwijl jij jezelf op de fijne, efficiënte en schone metro van Stockholm trakteert.

Diversiteit aan musea

Het Moderna Museet

Dit museum ligt op het eiland Skeppsholmen, direct naast de oude stad. Het museum is sinds 1958 gevestigd in een oude marinehal. Het maakt diverse thematische tentoonstellingen van moderne kunst met de focus op voornamelijk Scandinavische kunst en design. Ikzelf was erg onder de indruk van de werken van Hilma At Klint. Deze Zweedse kunstenares, die  eind negentiende eeuw leefde, vervaardigde als eerste westerse, abstracte kunst. Een pionier, dus;  iemand die ver voor haar tijd uitliep. In haar kunst speelt natuur een grote rol en dat zie je in haar close ups van onder meer bloemen en schelpen. Daarnaast was ik erg onder de indruk van de tentoonstelling over de mijnstad Kiruna in Noord Zweden die deels zal verdwijnen door een mijn die groter en dieper wordt. 

Vasa Museet

Dit museum is gebouwd rondom een indrukwekkend, houten oorlogsschip uit de zeventiende eeuw. De Vasa verging tijdens zijn eerste vaart in de haven van Stockholm in 1628. Het schip was maar liefst vier verdiepingen hoog, vooral  om indruk te maken op de vijand. In de jaren ‘60 van de vorige eeuw is het schip geborgen uit de moerasachtige bodem van de haven van Stockholm. Vervolgens is er ruim veertig jaar gewerkt aan de restauratie van het schip. Achtennegentig procent is bewaard gebleven, zelfs delen van de zeilen. Ook  zijn er onder de kanonnen menselijke resten gevonden, nota bene met schoenen nog aan. Voor een ieder die enig respect heeft voor geschiedenis is dit een zeer indrukwekkend museum. Persoonlijk werd ik er intens stil van. 

Niet meer weg willen

Na  die vier dagen Stockholm wilde ik niet meer weg. Al was het maar vanwege de zachtheid en de prijswinnaars van de verschillende Nobelprijzen die – bij toeval – aan het einde van mijn verkenningsreis vanuit Stockholm bekend werden gemaakt. Je voelt dan een ingetogen trots over het vernuft van onze beschaving, tenminste, ik wel.